Οι φιλικοί χρησιμοποιούσαν ένα κρυπτογραφικό λεξικό το οποίο αντικαθιστούσε ορισμένες λέξεις με άλλες διαφορετικής σημασίας. Το κρυπτογραφικό λεξικό των φιλικών έχει δημοσιευθεί σε διάφορα δοκίμια του Ξάνθου και έχει εκδοθεί στα απομνημονεύματα και στην απολογία. Κρυπτογραφικά λεξικά χρησιμοποιούνταν και σε παλαιότερες εποχές, αλλά και σε νεότερες. Ακολουθεί μια εικόνα από το δερματόδετο κρυπτογραφικό λεξικό του Φιλαρέτου (1936) που έχω στην κατοχή μου. Αποτελείτε από 100 σελίδες και περιέχει αλφαβητικά τοποθετημένες λέξεις. Το λεξικό φέρει την δική του αρίθμηση στο κάτω μέρος των σελίδων του με κανονική αύξουσα σειρά. Στο επάνω μέρος των σελίδων του, μπορεί κανείς να τις αριθμήσει με την δική του τυχαία σειρά, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό μια κλείδα. Για παράδειγμα η σελίδα 45 μπορεί να αριθμηθεί διαφορετικά από κάποιον και να ονομαστεί σελίδα 67. Επίσης όλες οι λέξεις που βρίσκονται στο λεξικό είναι αριθμημένες με αριθμούς που επαναλαμβάνονται σε κάθε γράμμα της αλφαβήτου, αλλά και με την δυνατότητα να τις αριθμήσετε εσείς όπως θέλετε. Το μυστικό κείμενο προκύπτει ως εξής: Έστω πως θέλουμε να γράψουμε την λέξη χρυσός. Γράφουμε τον αριθμό της σελίδας στην οποία βρίσκεται η λέξη και το αριθμό της λέξης. Έτσι έχουμε: 9951. Το νούμερο αυτό προκύπτει από την τυποποιημένη αρίθμηση του λεξικού. Το 99 είναι η σελίδα στην οποία βρίσκεται γραμμένη η λέξη και το 51 η αρίθμηση της λέξης αυτής. Αν αλλάζαμε τα νούμερα ώστε να δημιουργήσουμε την δική μας κλείδα θα μπορούσαμε την σελίδα 99 να την ονομάσουμε 03 και έτσι η ίδια λέξη να γράφετε: 0351. Οι δυνατότητες συνδυασμών που υπάρχουν είναι άπειρες. Για να μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει κανείς ένα κείμενο που προέρχεται από κρυπτογραφικό λεξικό θα πρέπει να κατέχει την σωστή αρίθμηση σελίδων και λέξεων για το δεδομένο κρυπτογράφημα.

Ακολουθεί ο κρυπτογραφικός κώδικας του αρχηγού του Μακεδονικού αγώνα Κοροπούλη. Με τον κώδικα αυτό αντάλλασαν μηνύματα οι αρχηγοί και οι επόπτες των κέντρων (περιφέρεια Καστανοχωρίων) για διάφορα θέματα, καθώς και για την διαχείριση και είσπραξη των χρημάτων από τα κέντρα της αρμοδιότητας του αρχηγού.

Οι φιλικοί χρησιμοποιούσαν ένα κρυπτογραφικό λεξικό το οποίο αντικαταστούσε ορισμένες λέξεις με άλλες διαφορετικής σημασίας. Έτσι επικοινωνούσαν με ασφάλεια, ακόμη και αν έπεφταν οι επιστολές τους στα χέρια του εχθρού. Ακολουθεί η παρουσίαση του:

Συνθηματικό >>>>> Ερμηνεία
Αγαπητικός >>>>> συγγενής
Αγαπητός >>>>> Κ. Κανδιώτης
Αγκάθι >>>>> εχθρός
Αγοράζω >>>>> μανθάνω
Αδιάφορος >>>>> Απόστ. Κλέντος
Αίρεσις >>>>> εβδομάς
Ακίνητον >>>>> φυλακή
Αλλάζοντες >>>>> φύλακες
Αμέτοχος >>>>> Νικ. Κωνσταντάς
Ανδρέας Αριστείδης >>>>> Παππάς
Άνθος >>>>> φίλος
Ανόητος >>>>> Παναγ. Πάνου (μεγαλέμπορος εις Ιάσιον)
Απαθής >>>>> σουλτάνος
Απαιτών >>>>> μέγας δραγομάνος
Απλούς >>>>> Ιωάννης Μπούπας
Αποτέλεσμα >>>>> καταδίκασμα
Αποτυχόντες >>>>> Σέρβοι
Αρραβών >>>>> επικύρωσις
Ασήμαντοι >>>>> Φράγκοι του Σταυροδρομίου
Ασθένεια >>>>> περιορισμός, αρέστο
Αϋπνία >>>>> έλλειψις
Βαρώ >>>>> δίνω
Βρυάρεως >>>>> στρατηγός καπιτάνος της ξηράς (οπλαpχηγoί 'Έλληνες)
Βρονταί >>>>> αξιωματικοί 'Έλληνες
Βρoχή >>>>> η Αρχή της Εταιρείας
Γ. Δ. >>>>> Σταμάτης Κουμπάρης
Γέρων >>>>> Μαίτλαν αρμοστής της Επτανήσου
Γλυκείς >>>>> oι Ιταλοί
Δακτυλίδιον >>>>> λόγχη
Δανείζω >>>>> γράφω (στέλλω γράμμα)
Δάνεισμα >>>>> επιστoλή, γράμμα
Δένδρα >>>>> Τουφέκια
Δεπουτατζιόνε >>>>> υπουργείον
Δίδυμος >>>>> Λουδοβίκος 18ος
Δoκισήσoφoς >>>>> Λάμπρος Πάλης
Δυναμοτικά >>>>> τροφαί
Δυστυχείς >>>>> αρχιερείς
Εκδικητικοί >>>>> προεστοί Πελοποννήσου (Κοτζαμπάσηδες)
Ελπίζοντες >>>>> κατάδικοι
Ελέφας >>>>> καράβι μεγάλον
Εορτή >>>>> μην
Ερεθίζομαι >>>>> οδεύω
Ευγενής >>>>> Στούρτζας
Ευεργετικός >>>>> Καποδίστριας
Ζεστός >>>>> Διαμαντής Πογοβίνος εις Πετρούπολιν
Ημερωθέντες >>>>> Βαρβαρέσοι
Θέατρον >>>>> πεδιάς
Ιατρικά >>>>> ενδύματα
Ίππος >>>>> καράβι μικρόν
Ισχυρογνώμων >>>>> αυτοκράτωρ Φραγκίσκος της Αυστρίας
Καινός κομήτης >>>>> Κωνστ. Πεντεδέκας
Καμήλα >>>>> εμπορικόν πλοίον
Καπετάν Γιάννης >>>>> Kαρατζάς
Καπ. Δημήτρης >>>>> Μουρούζης ή Μαμούνης
Καπ. Ευμορφόπουλος >>>>> Καλλιμάχης
Καπ. Ευστάθιος >>>>> Χαντζαρλίδης
Καπ. Μαμούνης >>>>> Σούτζοι
Κατάλληλος >>>>> Δομνάδος γραμματ. του Ρωσικού προξενείου
Κατάπαυσις >>>>> θάνατος
Καταφρόνησις >>>>> συγχώρησις
Κλεψιγαμία >>>>> δολοφονία
Κονδυλομάχαιρον >>>>> γραμματικός
Κοπάδι >>>>> στόλος
Κοπιώντα >>>>> άλογα
Κρεδιτάρω >>>>> στέλλω (πέμπω)
Κραμορτάρταρον >>>>> μπαρούτι
Κύκλωψ >>>>> κατάσκοπος
Κυνηγότυχος >>>>> Αντώνιος Τζούνης
Λογαριασμοί >>>>> στρατεύματα (πολεμοφόδια)
Μ. >>>>> μολύβι
Μακαρίται >>>>> οικογένεια του Μποναπάρτε
Ματαιότης >>>>> αποτυχία
Μαύρισμα >>>>> κρύψιμον
Μέθυσοι >>>>> Φαναριώτες, άρχοντες Κωνσταντινουπόλεως
Μέτοικοι >>>>> Τούρκοι
Μέτριος >>>>> Ανδρέας Σφαέλος
Μπιλάντζον >>>>> πόλεμος (επανάστασις)
Νικόλαος >>>>> Γάλλοι
Νηστεύοντες >>>>> Βούλγαροι
Νότες >>>>> πολεμοφόδια
Νυξ >>>>> φόβος
Ξεβούλωμα >>>>> προδοσία
Ξεκαθάρησις >>>>> εκατόν Χιλιάδες
Ξύλινοι >>>>> ενωμέναι επαρχίαι – Αμερικανικαί (ΗΠΑ)
Ξύπνημα >>>>> άρνησις
Οινοπλουτών >>>>> ηγεμών Μολδαβίας
Οινοπόται >>>>> Φαναριώται
Οκνηρός >>>>> Ιωαν. Μπάιλας
Ολιγώτεροι >>>>> Ζακύνθιοι
Όρεξιν >>>>> μίσευμα
Ουτιδανή μάκινα >>>>> Γεώρ. Γάτζος (έμπορος μικρός εις Ιάσιον)
Οψάρια >>>>> σπαθία
Παιγνιδιάρης >>>>> Σιμεών Σταυρόπουλος
Παλαιότερος >>>>> Πατριάρχης
Παρασυρόμενος νέος >>>>> Αντ. Καραπάνος
Παρϋός >>>>> Καπί κιαχαγιάς
Πατήρ >>>>> Ζώης Ζωσιμάς
Πενθερός >>>>> Αλη πασιάς Ιωαννίνων
Περιποιητικός >>>>> Γουλιάνοφ
Πλεονέκται >>>>> έμπopoι 'Έλληνες
Πληρωμή >>>>> ημέραι
Πλούσιοι >>>>> Αρμένιοι
Πολλοί >>>>> Kεφαλoνίται
Ποιμένες >>>>> Βλάχοι
Ποιηταί >>>>> Έλληνες εις τον στόλον
Πολυφρόντιστος >>>>> Βεζίρης
Πόνος >>>>> εναντιότης
Πουλώ >>>>> λαλώ
Πορνικώς >>>>> κρυφά
Πρόθυμοι >>>>> 'Έλληνες
Πρόθυμος >>>>> Μάνθος Ριζάρης
Προίκα >>>>> στρατιωτική βοήθεια
Πτερωτόν >>>>> ταχυδρόμος
Σιδηροί >>>>> Άγγλοι
Σκέπασμα >>>>> οίκος
Σκοτείνιασμα >>>>> υποψία
Σταθεροί >>>>> Γιανιτζάροι
Στεφάνωμα >>>>> ειρήνη
Συμπεθέροι >>>>> Αλβανοί μωαμετάνοι
Συνειθισμένον >>>>> κάψιμον
Σύνεφα >>>>> μέλη της Εταιρίας
Τέλος >>>>> φθάσιμον
Τιμημένα >>>>> φανερά
Τζιράκι >>>>> Πρέσβεις και απόστολοι τής Εταιρίας (Αποστελλόμενοι)
Τραγουδιστής >>>>> κανόνι
Τυροφάγος >>>>> ηγεμών Βλαχίας
Υπανδρία >>>>> συμμαχία
Υποδήματα >>>>> χρήματα
Φαλιμέντο >>>>> κήρυξις
Φατούρα >>>>> χιλιάς μία
Φιλάνθρωπος >>>>> Αυτοκράτωρ Αλέξανδρος
Φίλαυτος >>>>> Βασιλεύς Πρωσίας
Φιλόθρησκος >>>>> Αναστ. Γοργούλης
Φρόνιμος >>>>> Ροδοφινίκης
Φρόνησις >>>>> φυγή
Χορευταί >>>>> κλέπτικα στρατεύματα
Χορός >>>>> κλέψιμον
Χρονικός >>>>> κόνσολας
Ψευδομάντης >>>>> Μιχαήλ Χρισταρής
Ο αριθμός 2. >>>>> Πελοπόννησος
Ο αριθμός 5. >>>>> Σπέτζαις
Ο αριθμός 6. >>>>> Ύδρα
Ο αριθμός 20. >>>>> Ιωάννινα
Ο αριθμός 26. >>>>> Ρούμελη
Ο αριθμός 39. >>>>> Βουκουρέστιον
Ο αριθμός 51. >>>>> Γαλάτζι ;
Ο αριθμός 62. >>>>> Κωνσταντινούπολις
Ο αριθμός 66. >>>>> Μυτιλήνη
Ο αριθμός 68. >>>>> Σμύρνη
Ο αριθμός 83. >>>>> Τριέστη
Ο αριθμός 104. >>>>> Ισμαήλ
Ο αριθμός 108. >>>>> Αναγνωσταράς
Ο αριθμός 109. >>>>> Ιωάννης Φαρμάκης
Ο αριθμός 110. >>>>> Πέτρος Μαυρομιχάλης ηγεμών τής Μάνης
Ο αριθμός 111. >>>>> Γεωργάκης Ολύμπιος
Ο αριθμός 112. >>>>> Μπίμπασις Σάββας
Ο αριθμός 113. >>>>> Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Ο αριθμός 114. >>>>> Χριστόφορος Παιρραιβός

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, αν ήθελαν για παράδειγμα να πουν: «Δώσε πολεμοφόδια» . Θα έλεγαν: «Βάρα τις νότες».

Αυτό μπορεί να δώσει και μια εξήγηση για τα οδοιπορικά. Φανταστείτε τόσο φροντίδα και επιμέλεια, τόσοι θάνατοι για να κρυφτούν οι θησαυροί που αναφέρονται σε αυτά με ασφάλεια και με ένα παλιόχαρτο να σου λένε: «εκεί είναι τράβα και πάρτα και καλοφάγωτα». Δεν στέκει όπως και να το δει κανείς. Αν όμως οι λέξεις σε αυτά σημαίνουν κάτι άλλο, τότε μπορούν να εξηγηθούν πολλές απορίες. Κάνοντας πάντα την υπόθεση εργασίας ότι τα κείμενα αυτά είναι πραγματικά.

Οι φιλικοί είχαν και συνθηματικές υπογραφές για τα μέλη της ανώτατης αρχής τους, τις οποίες και παραθέτω:

Υπογραφή >>>>> Όνομα που αντιστοιχεί
Α. Β. >>>>> Αθανάσιος Τσακάλωφ
Α. Γ. >>>>> Νικόλας Σκουφάς
Α. Δ. >>>>> Εμμανουήλ Ξανθός. Τα αρχικά αυτά τα πήρε αργότερα ο Γαλάτης.
Α. Θ. >>>>> Εμμανουήλ Ξανθός. Τα νέα του αρχικά.
Α. Ε. >>>>> Αντώνης Κομιτζόπουλος
Α. Ζ. >>>>> Άνθιμος Γαζής
Α. Η. >>>>> Αθανάσιος Σέκερης
Α. Ι. >>>>> Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος
Α. Κ. >>>>> Παναγιώτης Σέκερης
Α. Λ. >>>>> Γεώργιος Λεβέντης
Α. Μ. >>>>> Γρηγόριος Δικαίος Παπαφλέσσας ή Αρμόδιος
Α. Ξ. >>>>> Νικόλαος Πατζιμάδης
Α. Ρ. >>>>> Αλέξανδρος Υψηλάντης ή Καλός

το κρυπτογραφικό σύστημα της φιλικής εταιρίας

Όπως θα παρατηρήσετε το κρυπτογραφικό σύστημα της φιλικής εταιρίας χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελείτε από τα γράμματα Α έως και Ε του κανονικού αλφαβήτου όπου τα αντικαθιστούν αυθαίρετα κάποια άλλα. Το δεύτερο μέρος αποτελείτε από τα γράμματα Ζ έως και Ρ του κανονικού αλφαβήτου όπου τα αντικαθιστούν αριθμοί. Το τρίτο μέρος αποτελείτε από τα υπόλοιπα γράμματα του κανονικού αλφαβήτου όπου τα αντικαθιστούν άλλα τα οποία αρχίζουν από την αρχή του αλφαβήτου.



Από το κρυπτογραφικό αλφάβητο της φιλικής εταιρίας λείπουν τα γράμματα ήττα (Η) και ύψιλον (Υ). Ο αριθμός που αντιστοιχείται το γράμμα γιώτα (Ι) ισχύει και για τα ήττα (Η) και ύψιλον (Υ). Επίσης στην θέση του γράμματος ωμέγα (Ω) έχει μπει το ΟΥ και το ωμέγα (Ω) το αντικαθιστούσαν με τον αριθμό 8 που ίσχυε για το όμικρον (Ο). Τέλος τα γράμματα Ξι (Ξ) και Ψι (Ψ) τα αντικαθιστούσαν με το ΚΣ και ΠΣ και συνεπώς η κρυπτογράφηση τους είναι αποτέλεσμα της σύνθεσης αυτών των γραμμάτων και γινόται 4α και 9α αντίστοιχα. Αυτό ήταν μια έξυπνη προσθήκη η οποία καθιστούσε το κρυπτογράφημα πολύ ασφαλές.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα για την χρήση του κρυπτογραφικού αυτού αλφαβήτου. Έστω πως ένα μήνυμα έλεγε: «Αύριο θα αρχίσει η μάχη». Αυτό κωδικοποιημένο με την χρήση του πιο πάνω κρυπτογραφήματος θα είχε ως εξής: «η3038 2η η0δ3αω3 3 6ηδ3».

Κρυπτογράφηση με αριθμητική διαίρεση

Ένα πολύ έξυπνο και αρκετά ασφαλές σύστημα που είχε επινοηθεί βασιζόταν στην αντικατάσταση των γραμμάτων με αριθμούς και η μετατροπή έκαστου αριθμού που προέκυπτε στο μισό του. Έτσι το γράμμα Ρ που αντιστοιχεί στον αριθμό 100, γινόταν ΝΝ (το Ν αντιστοιχεί στον αριθμό 50, άρα το διπλό Ν σημαίνει: 50+50=100). Αν ο αριθμός δεν ήταν άρτιος και συνεπώς το μισό του δεν ήταν άρτιο, χωρίζονταν στην μέση και αφαιρούνταν από αυτόν μια πεντάδα η οποία προστίθεντο στο ζευγάρι του. Έτσι το γράμμα Ν που αντιστοιχεί στον αριθμό 50, γινόταν ΚΛ (το μισό του 50 είναι το 25. Αφαιρούσαν μια πεντάδα και γινόταν είκοσι. Την πεντάδα την προσέθεταν στο άλλο του μισό και γινόταν 30. Συνεπώς το ΚΛ σημαίνει: 20+30=50). Οι μονοί αριθμοί γράφονταν επίσης διπλοί (το Α γραφόταν σαν ΑΑ) αλλά υπογραμμιζόταν προς αποφυγή σύγχυσης. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα: Έστω ότι θέλουμε να κρυπτογραφήσουμε την λέξη «ΘΗΣΑΥΡΟΣ». Αντικαθιστούμε τα γράμματα με αριθμούς και έχουμε το αποτέλεσμα της εικόνας. Διάφοροι συνδυασμοί προσθαφαιρέσεων μπορούσαν να δώσουν διαφορετικά κρυπτογραφικά συστήματα βασισμένα στην ίδια φιλοσοφία.



Ένα αριθμογραφικό σύστημα πολύ ασφαλές αλλά και εξαιρετικά πολύπλοκο, τέτοιο που δεν μπορεί κανείς να το «σπάσει» αν δεν γνωρίζει την κλείδα του, το συναντάμε σε διάφορους θρησκευτικούς κώδικές. Βασίζεται στην πρόσθεση των επιμέρους αριθμών που προκύπτουν από τα γράμματα των λέξεων. Έστω ότι έχουμε την λέξη «ΧΡΗΜΑ». Τα αριθμητικά ισοδύναμα των γραμμάτων της είναι: Χ=600, Ρ=100, Η=8, Μ=40 και Α=1. Σαν σύνολο έχουμε: 600+100+8+40+1=749. Συνεπώς η λέξη ΧΡΗΜΑ κρυπτογραφείτε σαν 749.

Βλέπετε έναν από τους εφτά κώδικες του ΕΛΑΣ, όπως τον αντιγράψαμε μαζί με τον Νίκο (dt-135) κατά την επίσκεψη μας στο ιστορικό αρχείο του ΕΔΙΑ. Αυτό το αναφέρω μια και δείγμα αυτού του κώδικα έχει παρουσιαστεί στο δίκτυο αλλά έχει αποκρυφτεί επιμελώς η πηγή του.

Σίγουρα δεν πρόκειται για κάποιο μυστικό κώδικα, όμως η έρευνα δείχνει ότι έχει χρησιμοποιηθεί σε μυστικές επικοινωνίες, πιθανό με παραλλαγές. Ακολουθεί ο βασικός κώδικας:

Το κρυπτογράφημα του Φραγκίσκου Βάκωνος

Όλα τα κρυπτογραφικά συστήματα των παλαιοτέρων περιόδων καθώς και συνδυασμοί αυτών χρησιμοποιηθήκαν και στους νεότερους χρόνους. Επίσης πολλά νέα δημιουργήθηκαν. Ένα από τα γνωστότερα είναι αυτό του φιλοσόφου Φραγκίσκου Βάκωνος (1561-1626), το οποίο βασίστηκε σε ένα ειδικό συνθηματικό αλφάβητο με συνδυασμούς από τελείες και παύλες. Σε κάποια από τα γράμματα του προς κρυπτογράφηση κειμένου χρησιμοποιούσε πλάγιους χαρακτήρες. Έστω ότι έχουμε την λέξη: “philosophy”. Αυτή θα έπαιρνε την εξής μορφή: «philosophy». Οι χαρακτήρες ο, p και h βλέπουμε ότι είναι πλάγιοι. Τα γράμματα χωρίζονται σε πεντάδες. Η λέξη του παραδείγματος μας γίνεται: philo sophy. Αντικαθιστούμε κάθε κανονικό χαρακτήρα της πεντάδας με μια παύλα και κάθε πλάγιο χαρακτήρα με μια τελεία και έχουμε το εξής αποτέλεσμα: - - - - . και - - . . - Έπειτα ανατρέχουμε στο αλφάβητο της εικόνας που ακολουθεί και αντικαθιστούμε τους χαρακτήρες με τα αντίστοιχα γράμματα. Το τελικό κρυπτογράφημα είναι το BG.

Ακολουθεί ένα κρυπτόγραμμα που χρησιμοποιούσαν οι μασόνοι, κατά τον 18ο αιώνα για να επικοινωνούν μεταξύ τους με ασφάλεια. Το συγκεκριμένο κρυπτόγραμμα έχει χρησιμοποιηθεί και στην χώρα μας. Υπήρχε ένα σύστημα από πίνακες μέσα στους οποίους τοποθετούσαν τα γράμματα του αλφαβήτου (δείτε εικόνα). Αντί το κάθε γράμμα να υποκαθίσταται από ένα άλλο, αυτό γινόταν με το σύμβολο του πίνακα που περιέκλειε το γράμμα. Αυτό το κρυπτόγραμμα μπορεί να «σπάσει» με ανάλυση συχνοτήτων, όπως και όλα τα κρυπτογράμματα μονοαλφαβητικής και πολυαλφαβητικής υποκατάστασης.



Δείτε ένα παράδειγμα:

Το τετραγραμμικό σύστημα

Το τετραγραμμικό σύστημα, γνωστό από την αρχαιότητα ακόμη, έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον και στους νεότερους χρόνους. Βασίζεται στην αντικατάσταση των γραμμάτων της αλφαβήτου με σύμβολα και σημεία ή αριθμούς. Τα γράμματα τοποθετούνταν ανά έξι εντός των τεσσάρων γωνιών ενός σταυρού, συνήθως με την φυσική τους σειρά και καταγράφονταν στο κρυπτογράφημα με το σχήμα της γωνίας στην οποία ευρίσκοντο, καθώς και την αριθμητική τους θέση η οποία υπολογίζονταν από την εσωτερική μεριά της γωνίας (εικόνα). Αντί για στιγμές μπορούσαν να γραφτούν και μηδενικά, παύλες, κ.α. Επίσης μπορούσε να αλλαχτεί η σειρά τοποθέτησης των γραμμάτων ώστε το σύστημα να γίνει πιο ασφαλές.



Για παράδειγμα, η λέξη "λίρες" γίνεται:

Ένας άλλος εναλλακτικός τρόπος χρήσης του τετραγραμμικού συστήματος, ο οποίος καταργούσε τις γωνίες, ήταν η χρησιμοποίηση κάποιου αριθμητικού εκθέτη. Τοποθετούσαν στις γωνίες του σταυρού ένα νούμερο και υπολόγιζαν το κρυπτόγραμμα με βάση το νούμερο και την θέση του γράμματος (δείτε εικόνα). Η καταγραφή γινόταν πρώτα με τον αριθμό της γωνίας που ήταν το γράμμα και μετά με τον αριθμό θέσης του γράμματος, μπορούσε όμως να γίνει και αντίστροφα.

Δείτε την επεξήγηση των κρυπτογραφικών όρων επικοινωνίας του κινήματος εθνικής αμύνης, 1916:



Πηγή προέλευσης το ψηφιακό αρχείο του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Άλλο ένα κείμενο με εξηγήσεις κρυπτογραφικών όρων του Κινήματος Εθνικής Αμύνης (1916) από το ψηφιακό αρχείο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Αν μπορεί κάποιος να καθαρογράψει τι λέει ας το κάνει. Μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ:

http://rapidshare.com/files/245088280/kinetham.pdf