سنكمل الموضوع فيما بعد لان الموقع فيه مشاكل

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΣ

ΠεθαΙνοντας στην Βαβυλώνα

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΞΕΨΥΧΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥΣ ΤΟΥ
"Εγένετο ομίχλη περί τον αέρα και σκότος και εφάνη μέγας αστήρ πεσών εκ του ουρανού επί την θάλασσαν, και συν αυτώ αετός μέγας, και το χαλκούν άγαλμα Διός το εν Βαβυλώνι εκινήθη, ο δε αστήρ πάλιν ανήλθεν εις τον ουρανόν και ο αετός συν αυτώ έχων αστέρα φεγγώδη, κρυβέντος δε του αστέρος εν τω ουρανώ ευθύς και ο Αλέξανδρος εκάμμυσε τους οφθαλμούς"
Ψευδοκαλλισθένης Γ΄ 33, 26-27 έκδ. W.Kroll
"Ω Βασιλεύ Αλέξανδρε, εν Βαβυλώνι δει σε αποθανείν, υπό των ιδίων αναιρεθήση και ου δυνήση ανακομισθήναι προς την μητέρα σου Ολυμπιάδα"
Ψευδοκαλλισθένης III,17 Mull.
"Μόλις ήπιε το κρασί , ούρλιαξε σαν να είχε καρφωθή στο στήθος του ένα βέλος και μεταφέρθηκε με αφόρητους πόνους στο κρεβάτι του"
Justinus, Ρωμαίος ιστορικός (μετάφραση από το Λατινικό κείμενο)



"Αλέξανδρε, τώρα να βγής από τον τάφον, και να δeiς των Μακεδόνων πάλιν ανδρείαν την μεγάλην,
πώς τους εχθρούς νικούνε, με χαρά στη φωτιά"

Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλής, Βλάχος επαναστάτης, Πατριωτικός Υμνος στους Βαλκάνιους λαούς, στροφή 33

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Ο Αλέξανδρος πέθανε τις απογευματινές ώρες της 18ης ημέρας του 8ου Μακεδονικού μήνα Δαισίου του έτους 323 πΧ στα ανάκτορα του βασιλιά Nebuchadnezzar II (Ναβουχοδονόσορ Β΄) στην Βαβυλώνα. Η ακριβής ημερομηνία του θανάτου του προκύπτει από τα Βαβυλωνιακά αστρονομικά χρονικά.
Οι σύχρονοι μελετητές δεν συμφωνούν με την ακριβή ημερομηνία θανάτου. Ορισμένοι ισχυρίζονται πως ο Αλέξανδρος πέθανε στις 13 Ιουνίου, άλλοι επιμένουν πως ήταν 11 Ιουνίου. Οι δύο αυτές ημερομηνίες είναι διαμφισβητούμενες. Η πρώτη βασίζεται σε ανακριβή Ελληνική πηγή η οποία χρησιμοποιεί ένα συγκεχυμένο Αιγυπτιακό ημερολόγιο ενώ η δεύτερη βασίζεται σε ανάγνωση των Αστρονομικών χρονικών της Βαβυλώνας. Η πλέον αποδεκτή ημερομηνία θανάτου του Αλεξάνδρου είναι η 11η Ιουνίου, αν και ο Ιουστίνος αναφέρει την 9η Ιουνίου και ο Πλούταρχος την 10η Ιουνίου.
Σύμφωνα με την μαρτυρία του Αριστόδημου ο Αλέξανδρος έζησε 32 χρόνια και οκτώ μήνες. Είχε βασιλέψει δεκατρία χρόνια. Το τέλος του συγκλόνισε την Μακεδονική αυτοκρατορία και συνέπεσε με την 114η Ολυμπιάδα. Στην παρηκμασμένη Αθήνα, μιά πόλη υπόδουλη στο Μακεδονικό βασίλειο στην οποία ηγεμόνευε ο Αρχων Ηγεσίας, ξέσπασαν πανηγυρισμοί.
Συγκλονιστικό και ταυτόχρονα μακάβριο είναι απόσπασμα του Ελληνα φιλοσόφου και βιογράφου Πλούταρχου (45-125 μΧ) που αναφέρεται στην αντίδραση του Αθηναίου ρήτορα Δημάδη (380-318 πΧ) στο άγγελμα του θανάτου του Αλεξάνδρου στην Βαβυλώνα:
"Ο Αλέξανδρος νεκρός; Αδύνατον. Ολόκληρος ο κόσμος θα έπρεπε να έχει βρωμίσει από την μπόχα που αναδύει το πτώμα του "
"Asclepiades, the son of Hipparchus, brought the first tidings of Alexander's death to Athens, which Demades told them was not to be credited; If it was true, the whole world sould have stunk by his dead corpse"

Πλούταρχος: Φωκίων
Ο θάνατος βρήκε τον Αλέξανδρο περιστοιχισμένο από τους πιστούς στρατηγούς του. Μεταξύ αυτών ο Πτολεμαίος, ο Περδίκας, ο Κρατερός, ο Νέαρχος, ο Ευμένης και ο Σέλευκος. Μακρυά στην Μακεδονία η μητέρα του Ολυμπιάδα πληροφορήθηκε το τραγικό γεγονός. Πέντε μέρες πρωτού ξεψυχίσει παρεδωσε το δακτυλίδι του στον στρατηγό Περδίκα και κληροδότησε το βασίλειό του στον ισχυρότερο (τω κρατίστω) όπως είπε.
Σχεδόν αμέσως ξέσπασαν αιματηρές συγκρούσεις για την διαδοχή που κατέληξαν σε τέσσερις εμφύλιες διαμάχες γνωστές ως πόλεμοι των Διαδόχων. Ολοι οι νόμιμοι κληρονόμοι του Μακεδονικού θρόνου δολοφονήθηκαν από αδίστακτους σφετεριστές που εξόντωσαν όλους τους απογόνους της βασιλικής οικογένειας Περισσότερα
Το δράμα ολοκληρώθηκε 155 χρόνια αργότερα όταν το 168 πΧ οι Ρωμαϊκές λεγεώνες του στρατηγού Αιμίλιου Παύλου κατέλαβαν την Μακεδονία έπειτα από πρόσκληση των υπόδουλων Ελλήνων και την μετέτρεψαν σε επαρχία μιάς νέας παγκόσμιας υπερδύναμης, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Για αιώνες οι μελετητές πίστευαν πως ο Αλέξανδρος είχε δηλητηριασθή. Θα ήταν πολύ παράξενο να είχε πεθάνει από φυσικά αίτια αφού όλα τα μέλη της οικογένειάς του είχαν βίαιο τέλος. Στις αρχές του 1900 πρωτοεμφανίσθηκε η εκδοχή της ελονοσίας (malaria), μιάς κοινής μολυσματικής ασθένειας που οφείλεται σε τσίμπημα κουνουπιού και προκαλεί ρίγη, πυρετό και πονοκέφαλο. Σύμφωνα με το σενάριο που προτάθηκε από τον δρ. James Maynard του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ο Αλέξανδρος μολύνθηκε από κουνούπια στην Βαβυλώνα μετά από μπάνιο στον Ευφράτη και πέθανε λίγες ημέρες αργότερα από ρήξη σπλήνας.
Αρκετά χρόνια αργότερα ο δρ. David Oldach της ιατρικής σχολής του Maryland πρότεινε σαν αιτία θανάτου τον τυφοειδή πυρετό. Κύριο επιχείρημα ήταν ο πόνος στην κοιλιά που δεν αποτελεί σύμπτωμα της ελονοσίας. Ακολούθησαν τα υποθετικά σενάρια της οξείας παγκρεατίτιδας, της δυσεντερίας, του αλκοολικού σόκ και του ιού του δυτικού Νείλου. Σύμφωνα με τις πηγές η "ασθένεια" του Αλεξάνδρου κράτησε δώδεκα μέρες και εκδηλώθηκε με οξύ πόνο στο στήθος στην διάρκεια συμποσίου που διοργάνωσε ο στρατηγός Μήδειος στην πολυτελή του έπαυλη στην Βαβυλώνα. Ο θάνατος επήλθε αργά και βασανιστικά όταν ο Αλέξανδρος είχε πέσει σε βαθύ κώμα.

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΒΑΒΥΛΩΝΑ

Η δηλητηρίαση του Αλέξανδρου σε μεσαιωνική παράσταση. Μπροστά διακρίνεται ο οινοχόος Ιόλλας που έριξε το δηλητήριο στο κρασί του
Το ενδεχόμενο να δολοφονήθηκε ο Αλέξανδρος με δηλητήριο απασχόλησε σχετικά λίγους ερευνητές παρ' όλο που οι περισσότερες πηγές το μνημονεύουν. Η εξήγηση είναι απλή αν και δεν ομολογείται. Ο Αλέξανδρος έχει αναγορευθή υπερεθνικός ήρωας του δυτικού κόσμου. Συμβολίζει ένα είδος σταυροφόρου της εποχής που δικαιολογημένα κατέκτησε και "εκπολίτισε" την "βάρβαρη Ανατολή". Ο ύπουλος θάνατος από δηλητήριο αμαυρώνει μία εικόνα δόξας και μεγαλείου ταπεινώνοντας το προφίλ του πρώτου πλανητάρχη της ιστορίας. Η σκιά στην μνήμη του γίνεται ακόμα βαρύτερη όταν βασικός ύποπτος είναι ο Αριστοτέλης, κορυφαίος φιλόσοφος της Ελληνικής αρχαιότητας και προσωπικός του δάσκαλος
ΚΑΚΟΙ ΟΙΩΝΟΙ
Οι Χαλδαίοι οιονοσκόποι της Μεσοποταμίας είχαν προειδοποιήσει τον Αλέξανδρο να μη εισέλθει στην Βαβυλώνα γιατί κάποιο μεγάλο κακό επρόκειτο να του συμβεί. Σύμφωνα με τον Ψευδοκαλλισθένη τα κακά σημάδια που είχαν διερμηνεύσει ήσαν τα εξής:

*
Μαύρα κοράκια μάλλωναν μεταξύ τους στον ουρανό της πόλης ενώ μερικά έπεφταν νεκρά μπροστά στα τείχη
*
Το συκώτι ενός ανθρώπου που είχε θυσιασθή προς τιμη του Αλεξάνδρου ήταν ασυνήθιστα παραμορφωμένο
*
Το αγαπημένο λεοντάρι του Αλεξάνδρου σκοτώθηκε από την κλωτσιά ενός γαϊδάρου
*
Ο Θεός Σέραπις διαμήνυσε σε έναν κοινό άνθρωπο να φορέσει τα βασιλικά άμφια και να καθίσει στον θρόνο του Αλεξάνδρου

Εκείνος αγνόησε τις προειδοποιήσεις και μπήκε στην πόλη. Είχε μόλις επιστρέψει από τις Ινδίες έχοντας δημιουργήσει μία τεράστια αυτοκρατορία η οποία όμως είχε αρχίσει να κλυδωνίζεται. Η μεγαλομανία του είχε ξεπεράσει κάθε όριο προκαλώντας την δυσαρέσκεια των στρατηγών. Συμπεριφερόταν σαν Πέρσης σατράπης, είχε παντρευτή δύο πρίγκήπισσες βαρβαρικής καταγωγής και έδειχνε να είχε ξεχάσει την πατρίδα του την Μακεδονία και την αγαπημένη του μητέρα Ολυμπιάδα που δεν τον είχε δει 13 ολόκληρα χρόνια.


ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΘΝΗΣΚΩΝ: Πίνακας της Αναγέννησης
Σε αντίθεση με άλλα ιστορικά γεγονότα που παραμένουν συγκεχυμένα, ο θάνατος του Αλεξάνδρου περιγράφεται με άφθονες λεπτομέρειες. Πέντε άνθρωποι που παραβρέθηκαν στο τελευταίο δείπνο έγραψαν απομνημονεύματα για τις τελευταίες του ημέρες. Αν και τα κείμενά τους δεν διασώθηκαν, μνημονεύονται από μεταγενέστερους ιστορικούς που τα αναμετέδωσαν στις μελλοντικές γενεές.
Ο αρχηγός της βασιλικής σωματοφυλακής Πτολεμαίος, ο ναύαρχος Νέαρχος, ο γραμματέας Ευμένης, ο θαλαμηπόλος Χάρης και ο αρχιμηχανικός του στρατού Αριστόβουλος, ήσαν οι πέντε αυτόπτες μάρτυρες που βίωσαν το τραγικό τέλος του Αλεξάνδρου καταγράφοντας τα δράμα που εκτυλίχθηκε στην Βαβυλώνα τον Ιούνιο του 323 πΧ. Ολες οι μαρτυρίες τους έχουν χαθή.
270 χρόνια αργότερα, ο Διόδωρος (c.100 πΧ - 38 πΧ), ένας Σικελός ιστορικός ελληνικής καταγωγής, ήταν ο πρώτος ελληνόφωνος συγγραφέας που περιέγραψε και αναμετέδωσε τις συνθήκες θανάτου του Αλεξάνδρου.Το ιστορικό του έργο "Βιβλιοθήκη της Παγκόσμιας Ιστορίας" γράφηκε γύρο στο 50 πΧ. Ακολούθησε ο Πλούταρχος (45 μΧ-125 μΧ), ένας Ελληνας ιστορικός από την Χαιρώνεια της Βοιωτίας το έργο του οποίου χρονολογείται στο 75 μΧ και ο Φλάβιος Αρριανός (87 μΧ-145 μΧ) Ρωμαίος ιστορικός από την Νικομήδεια (σημερινό Ιζμίτ της Τουρκίας) το έργο του οποίου βασίζεται σε απωλεσθείσες μαρτυρίες των Καλλισθένη, Κλείταρχου, Ονησίκριτου, Νέαρχου και κυρίως των Πτολεμαίου και Αριστόδημου. Το έργο του Αρριανού "Αλεξάνδρου Ανάβασις" γράφηκε γύρο στο 120 μΧ, 450 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου.
Οι επώνυμοι Λατινόφωνοι ιστορικοί που έγραψαν για τον Αλέξανδρο είναι δύο. Ο πρώτος είναι ο Κούϊντος Κούρτιος Ρούφος (Quintus Curtius Rufus). Ελάχιστα είναι γνωστά γιά την ζωή του. Οι περισσότερες πληροφορίες του προέρχονται από τον Κορνήλιο Τάκιτο (Annals 11.20). Γεννήθηκε γύρο στο 10 πΧ και πέθανε το 53 μΧ. Γύρο στο 35 μΧ, στα χρόνια του Καλλιγούλα, συνέγραψε το έργο του "Alexander" σε δέκα τόμους από τους οποίους διασώθηκαν οι οκτώ.
Ο δεύτερος Λατίνος ιστορικός είναι ο Μάρκος Ιουνιανός Ιουστίνος (Marcus Junianus Justinus) για την ζωή του οποίου ελάχιστα γνωρίζουμε. Εζησε την εποχή των Αντωνίνων στα τέλη του 2ου μΧ αι. Είναι συγγραφέας του σπουδαίου ιστορικού έργου Historiarum Philippicarum (Ιστορία του Φιλίππου). Στην εισαγωγή αναφέρει πως βασίζεται σε αποσπάσματα του απωλεσθέντος ιστορικού έργου Historiae pillippicae et totius mundi origines et terrae situs, που γράφηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Αυγούστου από τον Ρωμαίο ιστορικό Πομπήϊο Τρόγκο.
Εκτός από τους παραπάνω δύο Λατίνους ιστορικούς διασώζεται και ένα ανώνυμο ιστορικό έργο για τον Αλέξανδρο με τίτλο Historia Alexandri Magni (Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου) που γράφηκε γύρο στο 250 μΧ από άγνωστο συγγραφέα.
Ολες οι παραπάνω πηγές αν και διαφοροποιούνται ελαφρά μεταξύ τους, συμφωνούν πως υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις γιά δηλητηρίαση του Αλεξάνδρου. Ο Αρριανός αναφέρει την δηλητηρίαση σαν πιθανή αιτία και κατονομάζει τον Αριστοτέλη σαν ηθικό αυτουργό (7.27-28). Ο Πλούταρχος μνημονεύει την εκδοχή της δηλητηρίασης αν και δεν την θεωρεί πιθανή. Ο Κούρτιος αναφέρει πως ο Αλέξανδρος αρρώστησε από θανατηφόρο αίτιο. Οι Ιουστίνος και Διόδωρος μνημονεύουν την δηλητηρίαση σαν πιθανή αιτία θανάτου του Αλέξανδρου.
Δευτερεύοντες συγγραφείς όπως ο Ιερώνυμος Καρδιανός που ήταν σύγχρονος του Αλεξάνδρου και αξιόπιστος ιστορικός έγραψε ότι ο Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε. Επίσης σε σωζόμενα αποσπάσματα από έργα του Αριστόβουλου, του Διοδότου του Ερυθραίου, του Αθήναιου, του Ευμένους του Καρδιανού και άλλων υποστηρίζεται ότι ο Αλέξανδρος αφού ήπιε κρασί αρρώστησε και πέθανε.
Η επιγραφή τέλος που βρήκε η Ελληνίδα αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή στην όαση της Σίβα αποτελεί σημαντικό εύρημα. Πρόκειται για μνημείο της Ρωμαϊκής εποχής που τοποθέτησε ο Τραϊανός για να τιμήσει ως θεό τον Αλέξανδρο. Η επιγραφή αναφέρει ξεκάθαρα ότι ο Αλέξανδρος ήπιε δηλητήριο.

ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Στο έργο του "Οι εκστρατείες του Αλεξάνδρου" ο Φλάβιος Αρριανός αποφεύγει να αποφανθή γιά την ακριβή αιτία θανάτου του Αλέξανδρου αν και αναφέρει την δηλητηρίαση ως πιθανή αιτία σύμφωνα με τα βασιλικά ημερολόγια στα οποία βασίζεται. Ωστόσο οι παράπλευρες πληροφορίες που δίνει είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Το τελευταίο δείπνο παρατέθηκε από τον στρατηγό Μηδειο τον Λαρισαίο, προσωπικό φίλο του Αλεξάνδρου που διατηρούσε πολυτελή έπαυλη στην Βαβυλώνα. Προηγήθηκε φαγοπότι σε άλλο σημείο της πόλης μαζί με στενούς φίλους και στρατηγούς (Arrian of Nicomedia 7.24.4-27.2).
Μετά την εκδήλωση της "ασθένειας" ο Αλέξανδρος έπεσε στο κρεβάτι και δεν μπορούσε να μιλήσει αλλά διατηρούσε τις αισθήσεις του αναγνωρίζοντας όσους βρίσκονταν πλάϊ του. Σύμφωνα με τον Αρριανό, ο Μήδειος παρώτρυνε τον Αλέξανδρο να παρατείνει την παραμονή του στο συμπόσιο.
Οι υποψίες έπεσαν αρχικά στον Μήδειο αλλά αργότερα μετακυλίσθηκαν στον Κάσσανδρο που ήταν ο μεγαλύτερος γυιός του αντιβασιλέα της Μακεδονίας στρατηγού Αντίπατρου. Στην αναφορά του για τον θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Αρριανός μνημονεύει σαν πηγές τα λεγόμενο βασιλικά ημερολόγια. Πρόκειται για τα επίσημα πεπραγμένα της εκστρατείας που κρατούσε ο Ευμένης, ένας παλιός αξιωματικός του Φιλίππου ο οποίος συνόδευσε τον Αλέξανδρο στην Περσία ως ιδιαίτερος γραμματέας. Αμέσως μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου τα βασιλικά ημερολόγια κατασχέθηκαν από τον στρατηγό Περδίκα που έσπευσε να τα χρησιμοποιήσει σαν διαπιστευτήρια για την άνοδό του στον θρόνο.
Πολλοί από τους διεκδικητές του θρόνου κατηγόρησαν τον Περδίκα πως παραχάραξε τα ημερολόγια προς ίδιο όφελος. Σήμερα δεν είναι δυνατόν να διακριβωθή εάν και πόσο υπήρχε παραχάραξη ή πλαστογραφία. Ωστόσο αναφορικά με την αιτία θανάτου του Αλεξάνδρου οι πληροφορίες που δίνουν είναι αδιαμφισβήτητες. Ο ξαφνικός και οξύς πόνος που αισθάνθηκε ο Αλέξανδρος είναι σύμπτωμα δηλητηρίασης, στοιχείο που ο Περδίκας δεν ήθελε να δημοσιοποιηθή διότι θα θεωρείτο κύριος ύποπτος. Ο Περδίκας είχε κάθε λόγο να αλλάξει τα ημερολόγια ώστε να εμφανίζουν τον Αλέξανδρο να πεθαίνει από κοινή ασθένεια, κάτι που ωστόσο δεν έκανε.
Λίγο πριν την ξαφνική "ασθένεια" του Αλεξάνδρου, έφθασαν στην Βαβυλώνα προερχόμενοι από την Πέλλα, ο Αρχίας και ο Ιόλλας. Ο δεύτερος ήταν νεώτερος γυιός του αντιβασιλέα της Μακεδονίας Αντίπατρου και συνόδευε την Νίκαια, κόρη του Αντίπατρου, που προοριζόταν για σύζυγος του στρατηγού Περδίκα. Η άφιξη του Ιόλλα συνδέεται από πολλούς συγγραφείς με το συνομωτικό σχέδιο του Αντίπατρου να δολοφονηθή ο Αλέξανδρος με δηλητήριο. Βασικός υποκινητής και ηθικός αυτουργός του δολοφονικού σχεδίου ήταν ο φιλόσοφος Αριστοτέλης

ΚΟΥΡΤΙΟΣ - CURTIUS
Στο ιστορικό έργο του Κούρτιου "The History of Alexander" αναφέρεται ξεκάθαρα πως πολλοί πίστεψαν ότι ο Αλέξανδρος δηλητηριάσθηκε από τον γυιό του Αντίπατρου Ιόλλα. Το δηλητήριο στάλθηκε από τον Κάσσανδρο, αδελφό του Ιόλα και γυιό του αντιβασιλέα της Μακεδονίας Αντίπατρου (Κούρτιος 10.10.9-19).
ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ - JUSTINUS
Στο έργο του Philippic History αναφέρει πως αν και μερικοί φίλοι του Αλεξάνδρου θεώρησαν το ποτό σαν αιτία θανάτου, απορίπτει την εκδοχή τους και θεωρεί πως ο Αλέξανδρος δολοφονήθηκε. Ο Ιουστίνος υπαινίσσεται με σαφήνεια πως υπήρχε συγκάλυψη από τους διαδόχους. Μνημονεύει ακόμα ότι δημιουργήθηκαν υποψίες πως ο Αντίπατρος ήταν υπεύθυνος της δολοφονίας και φυσικός αυτουργός υπήρξε ο γυιός του Ιόλλας που υπηρετούσε ως οινοχόος του Αλεξάνδρου (Ιουστ. 2.16.1-12). Ο Ιουστίνος χρησιμοποιεί ως πηγή του τον Ρωμαίο ιστορικό Πομπήϊο Τρόγκο (Pompeius Trogus) το έργο του οποίου διασώζεται σε λίγα αποσπάσματα.
Οι συγκεκριμμένες μαρτυρίες του γιά το τέλος του Αλέξανδρου βασίζονται στα γραφόμενα του ναύαρχου Νέαρχου. Αξίζει να σημειωθή πως το μοιραίο δείπνο στην Βαβυλώνα έγινε για να τιμηθή ο Νέαρχος που ετοιμαζόταν για μιά νέα εκστρατεία στην Αραβία. Ο Νέαρχος λίγο μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου έγραψε απομνημονεύματα για τα ταξίδια του στις ξένες χώρες που κατακτήθηκαν από τον Αλέξανδρο. Το βιβλίο του που δεν διασώζεται, τελειώνει με περιγραφή των τελευταίων ημερών του Αλέξανδρου.
Ο Ιουστίνος αναφέρει πως μόλις ο Αλέξανδρος ήπιε το κρασί του παραπονέθηκε στον Μήδειο πως έννοιωσε κάποιο βάρος στον λαιμό. Οταν στάθηκε όρθιος για να πιή και πάλι προς τιμή του Ηρακλή, έβγαλε μία δυνατή κραυγή σαν να είχε καρφωθή στο στήθος του ένα βέλος και μεταφέρθηκε στο κρεβάτι του με αφόρητους πόνους παρακαλώντας να του δώσουν ένα σπαθί για να σκοτωθή
Σημαντική είναι η επιβεβαίωση του Ιουστίνου πως το δείπνο παρατέθηκε από τον Μήδειο τον Λαρισαίο στην πολυτελή έπαυλη που διατηρούσε στην Βαβυλώνα, προς τιμή του στρατηγού Υφαιστίωνα που είχε πεθάνει λίγους μήνες νωρίτερα. Ο Μήδειος που καταγόταν από την Θεσσαλία προσκάλεσε τον Αλέξανδρο αργά την νύχτα να συνεχίσουν μαζί το συμπόσιο που είχε αρχίσει νωρίτερα.
Τα κίνητρα του Αντίπατρου ήσαν δικαιολογημένα. Αρκετοί παλιοί του φίλοι και συγγενείς είχαν εκτελεσθή από τον Αλέξανδρο με την κατηγορία της συνομωσίας. Μεταξύ αυτών ο Αλέξανδρος Ληγκηστής, γυιός του Αέροπου που είχε παντρευτή την κόρη του Αντίπατρου. Η Ολυμπιάδα που παρέμενε στην Μακεδονία μηχανορραφούσε συνεχώς εναντίον του. Φαίνεται λοιπόν πως η απόφαση να δολοφονηθή ο Αλέξανδρος με δηλητήριο πάρθηκε από τον Αντίπατρο με υπόδειξη του φιλόσοφου Αριστοτέλη και η υλοποίηση του σχεδίου ανατέθηκε στους τρεις γυιούς του Κάσσανδρο, Ιόλλα και Φίλιππο.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ
Στο ιστορικό του έργο "Βίος Αλεξάνδρου" ο Πλούταρχος επιβεβαιώνει πως το μοιραίο δείπνο οργανώθηκε από τον Μήδειο τον Λαρισαίο. Οι πληροφορίες που παρέχει προέρχονται από τα απομνημονεύματα του στρατηγού Πτολεμαίου. Ο Πτολεμαίος ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτερος από τον Αλέξανδρο και υπηρετούσε ως αρχηγός της σωματοφυλακής. Αν και δεν είχε διακριθή σε μάχες, μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου υπήρξε ένας από τους κύριους διεκδικητές του θρόνου. Γιά δέκα εφτά χρόνια (323 - 306 πΧ) ήταν κυβερνήτης της Αιγύπτου. Μετά την διάλυση της αυτοκρατορίας αναγορεύθηκε Φαραώ και συνέγραψε βιογραφία του Αλεξάνδρου η οποία δεν διασώζεται, χρησιμοποιήθηκε ωστόσο ως πηγή από τον Πλούταρχο.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο τα αρχικά συμπτώματα του Αλεξάνδρου ήσαν ήπια και δεν εκδηλώθηκαν ξαφνικοί πόνοι. Ο πυρετός εμφανίσθηκε αργότερα μαζί με έντονη δίψα που ανάγκασαν τον Αλέξανδρο να πλαγιάσει. Οι αναφορές των άλλων ιστορικών γιά δηλητηρίαση χαρακτηρίζονται από τον Πλούταρχο αβάσιμες και αποσκοπούσαν να δραματοποιήσουν το τέλος του Αλεξάνδρου.Την άλλη ημέρα η κατάστασή του βελτιώθηκε, σηκώθηκε από το κρεβάτι υποβασταζόμενος και προσευχήθηκε. Στην συνέχεια μεταφέρθηκε στον Ευφράτη όπου έκανε μπάνιο και ζήτησε να μείνει μόνος για να κοιμηθή.
Ο Πλούταρχος αναφέρει πως ο Αλέξανδρος υποπτευόταν τους φίλους του, ιδιαίτερα τον Αντίπατρο και τους τρεις γυιούς του ένας από τους οποίους ήταν ο οινοχόος Ιόλλας. Στην συνέχεια της αφήγησής του αναφέρει πως ο Αλέξανδρος ήπιε πάλι κρασί και έπεσε σε παραλήρημα (Plutarch, The Life of Alexander vs. 75).
Ο Πλούταρχος αναφέρει επί λέξει πως "Στην αρχή κανένας δεν υποπτεύθηκε το δηλητήριο, αλλά μετά από έξι χρόνια η Ολυμπιάδα έπειτα από καταγγελίες εκτέλεσε πολλούς και όταν πέθανε ο Ιόλλας σκόρπισε τα λείψανά του έξω από τον τάφο του επειδή όπως ισχυρίσθηκε, αυτός είχε δηλητηριάσει τον γυιό της".
Οπως αναφέρει ο Πλούταρχος επί μέρες το πτώμα του Αλεξάνδρου δεν έδειχνε σημεία αποσύνθεσης παρά την ζέστη που επικρατούσε στην Βαβυλώνα. Αυτό οδήγησε ορισμένους σύχρονους ερευνητές σε μία ανατριχιαστική εκδοχή. Ο Αλέξανδρος έπασχε από τυφοειδή πυρετό, μία πάθηση με επακόλουθο την μυϊκή παράλυση που επεκτείνεται από τα πόδια σε ολόκληρο το σώμα. Οι ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο φαίνονται επιφανειακά νεκροί. Στην αρχαιότητα μερικά θύματα του τυφοειδούς πυρετού ενδέχεται να έχουν θαφτή κατά λάθος ζωντανά πρωτού επέλθει ο θάνατος. Κάτι τέτοιο ενδέχεται να συνέβη με τον Αλέξανδρο το σώμα του οποίου άρχισε να βαλσαμώνεται πρωτού ακόμα ξεψυχίσει

ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ
Σύμφωνα με την "Παγκόσμια Ιστορία" του Διόδωρου το μοιραίο δείπνο στην Βαβυλώνα οργανώθηκε γιά την επέτειο θανάτου του Ηρακλή. Ταυτόχρονα τιμήθηκε η μνήμη του στρατηγού Υφαιστίωνα που είχε πεθάνει λίγους μήνες νωρίτερα. Την πρώτη νύχτα μετά το δείπνο ο Αλέξανδρος υπέφερε από επανειλημένους σπασμούς που διακόπτοντο από περιόδους αναισθησίας. Στην συνέχεια άρχισε να μιλάει ασυνάρτητα σαν να επικοινωνούσε με πνεύματα γύρο από το κρεβάτι του.

Η πηγή των παραπάνω πληροφοριών είναι ο Αριστόβουλος που παραβρέθηκε στις τελευταίες στιγμές του Αλεξάνδρου. Ο Αριστόβουλος είχε συμμετάσχει στην εκστρατεία ως στρατιωτικός μηχανικός με εξειδίκευση στην κατασκευή γεφυρών, οχυρώσεων και βαλλιστικών μηχανών. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου αποσύρθηκε στην Αίγυπτο όπου έγραψε τα απομνημονεύματά του σε ηλικία 84 ετών.
Στην ιστοριογραφία του ο Διόδωρος μαρτυρεί πως ο Κάσσανδρος εκτέλεσε την Ολυμπιάδα εφτά χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου επειδή αυτή τον κατηγορούσε ως υπαίτιο της δηλητηρίασης του γυιού της.

ΧΑΡΗΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
Το ανώνυμο ιστορικό έργο "Historia Alexandri Magni" γράφηκε σε Λατινική γλώσσα γύρο στο 250 μΧ με βάση μη σωζόμενο έργο του Χάρη του Μυτιληναίου που διετέλεσε θαλαμηπόλος του Αλεξάνδρου. Ο Χάρης αρχικά υπηρέτησε σαν θαλαμηπόλος στην συνέχεια όμως διορίσθηκε από τον Αλέξανδρο επίσημος βιογράφος αυτού. Μετά τα δραματικά γεγονότα στην Βαβυλώνα ο Χάρης αποσύρθηκε στην Λέσβο όπου έγραψε δέκα βιβλία σχετικά με την ιδιωτική ζωή του Αλεξάνδρου. Το έργο του θεωρείται αξιόπιστο διότι σε αντίθεση με άλλους, δεν είχε κανένα κίνητρο να διαστρεβλώσει ή να αποκρύψει τα πραγματικά γεγονότα.
Σύμφωνα λοιπόν με το έργο "Historia Alexandri Magni" το μοιραίο συμπόσιο οργανώθηκε από τον στενό του φίλο Μήδειο με εντολή του Αλέξανδρου γιά να τιμηθή η μνήμη του Υφαιστίωνα. Αργά το απόγευμα ο Αλέξανδρος έδειξε σημάδια ανησυχίας και άρχισε να βηματίζει νευρικά στο δωμάτιό του. Μετά από μισή ώρα η κατάστασή του επιδεινώθηκε ραγδαία. Αξίζει να σημειωθή πως ο Μήδειος διατηρούσε ομοφυλοφιλικές σχέσεις με τον οινοχόο Ιόλλα που ήταν γυιός του Αντίπατρου.


ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Ο ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗΣ: ΒασικΟς Υποπτος
Οι σχέσεις του Αλέξανδρου με τον δάσκαλό του Αριστοτέλη ψυχράνθηκαν από την στιγμή που ο Αλέξανδρος ανέβηκε στον θρόνο της Μακεδονίας. Ο Αριστοτέλης εγκατέλειψε τότε την Μακεδονία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. Αμέσως μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου κυκλοφόρησαν έντονες φήμες πως ο Αριστοτέλης προμήθευσε στον αντιβασιλέα της Μακεδονίας Αντίπατρο το θανατηφόρο δηλητήριο που σκότωσε τον Αλέξανδρο. Οι Αθηναίοι που εξεγέρθηκαν αμέσως κατά της Μακεδονικής κατοχής, κατηγόρησαν τον Αριστοτέλη γιά ασέβεια και τον ανάγκασαν να καταφύγει στο μητρικό του κτήμα στην Χαλκίδα. Εκεί πέθανε το 322 πΧ από στομαχικά προβλήματα σε ηλικία 62 ετών. Στην διαθήκη του ζήτησε να ταφή δίπλα στην γυναίκα του Πυθία που είχε πεθάνει νωρίτερα.
Ο Αριστοτέλης με την βοήθεια του φίλου του βοτανολόγου Θεοφράστου παρασκεύασε το θανατηφόρο δηλητήριο (στρυχνίνη) που σκότωσε τον Αλέξανδρο
Ο Αριστοτέλης είχε διδάξει στον Αλέξανδρο πως όλοι οι ξένοι είναι βάρβαροι και δεν τους αξίζει καλή μεταχείρηση. Η υιοθέτηση από τον Αλέξανδρο των Περσικών ηθών, ο γάμος του με τρεις αλλοεθνείς πριγκήπισσες και η ανακήρυξή του ως βασιλέα της Περσίας, αποτελούν την αιτία της έντονης δυσαρέσκειας του Αριστοτέλη. Η εκτέλεση του ιστορικού Καλλισθένη που ήταν ανεψιός του τον εξαγρίωσε ακόμα περισσότερο.
Η σημαντική πληροφορία πως ο Αριστοτέλης ήταν αυτός που προμήθευσε το θανατηφόρο δηλητήριο, προέρχεται από κάποιον Αγνόθυμο ο οποίος ομολόγησε πως την άκουσε από τον στρατηγό και μετέπειτα βασιλέα Αντίγονο τον μονόφθαλμο. Ο στενός φίλος του Αριστοτέλη βοτανολόγος Θεόφραστος βοήθησε στην παρασκευή του δηλητηρίου που συντηρήθηκε μέσα σε παγωμένο νερό από την απόκρημνη πηγή Νονάκριδα στο όρος Χελμός.
Το θανατηφόρο μίγμα τοποθετήθηκε στην οπλή ενός μουλαριού, επειδή κανένα άλλο δοχείο δεν μπορούσε να αντέξει την έντονη οξύτητά του, και στάλθηκε κρυφά στην Βαβυλώνα. Εκεί ο οινοχόος Ιόλλας, γυιός του Αντίπατρου, που μισούσε τον Αλέξανδρο επειδή τον είχε προσβάλλει σεξουαλικά, έρριξε το δηλητήριο στο κρασί και το προσέφερε στον αφέντη του που το ήπιε ανυποψίαστος. Ο Μήδειος, εραστής του Ιόλλα, συμμετείχε στην συνομωσία και έπαιξε σημαντικό ρόλο προσκαλώντας τον Αλέξανδρο για οινοποσία στην πολυτελή του έπαυλή.

ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΥΦΑΙΣΤΙΩΝ
Ο θάνατος του Υφαιστίωνα λίγους μήνες νωρίτερα κάτω από παρόμοιες συνθήκες δημιουργεί σοβαρές υποψίες πως έπεσε και αυτός θύμα δηλητηρίασης. Ο Υφαιστίων ήταν δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον Αλέξανδρο και ιδιαίτερα αγαπημένος του λόγω της ομοφυλοφιλικής τους σχέσης. Μετά από κάποιο συμπόσιο πέθανε από έντονη εξάντληση και ψηλό πυρετό, συμπτώματα που συναντώνται σε περιπτώσεις δηλητηρίασης από στρυχνίνη.
Εξ άλλου ο Απολλόδωρος που είχε τρομοκρατηθή από το κύμα εκκαθαρίσεων στο στρατό μετά την επιστροφή του Αλεξάνδρου από τις Ινδίες, είχε συμβουλευθή τον μάντη Πυθαγόρα στον οποίον ανέφερε τους φόβους του για τον Αλέξανδρο και τον Υφαιστίωνα. Ο Πυθαγόρας τον καθησύχασε λέγοντας "Μη φοβάσαι, αυτοί οι δύο θα φύγουν σύντομα από τον δρόμο σου".


ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΡΩΞΑΝΗ
Ο Αμερικανός συγγραφέας Graham Phillips διατύπωσε στο γνωστό βιβλίο του "Murder in Babylon" την θεωρία πως ο Αλέξανδρος δηλητηριάσθηκε από την πρώτη σύζυγό του Ρωξάνη που καταγόταν από την μακρυνή Σογδιανή στο σημερινο Αφγανιστάν. Αιτία ήταν η έντονη ζυλοτυπία της επειδή ο Αλέξανδρος παντρεύτηκε άλλες δύο γυναίκες και διατηρούσε ομοφυλοφιλικές σχέσεις με τον στενό του φίλο Υφαιστίωνα. Η Ρωξάνη που είχε ακολουθήσει τον Αλέξανδρος στις Ινδίες επισκέφθηκε ένα ναό στον οποίο οι τοπικοί ιερείς έπαιρναν μικρές δόσεις στρυχνίνης γιά να έχουν πνευματικές παραισθήσεις. Σύμφωνα με τον G. Phillips ο Αλέξανδρος και ο Υφαιστίων έπεσαν θύματα της Ρωξάνης που τους δηλητηρίασε με στρυχνίνη ένα θανατηφόρο παράγωγο του φυτού Strychnos nux vomica.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι ταραχή, τρέμουλο,ακαμψία αυχένα ακολουθούμενα από ξαφνικό και οξύ πόνο στο στομάχι. Ο G. Phillips αναφέρει χαρακτηριστικά:
"Ο Αλέξανδρος κατέρρευσε έχοντας ανυπόφορους πόνους, έντονη δίψα, πυρετό και οξύ παραλήρημα. Στην διάρκεια της νύχτας είχε παραισθήσεις και έντονους σπασμούς ενώ αργότερα κουνούσε μόνο το κεφάλι και τα χέρια ανίκανος να αρθρώσει λέξη. Στο τέλος η αναπνοή του έγινε βαρειά, έπεσε σε κώμα και ξεψύχισε". κ
Η απουσία σήψης τις πρώτες ημέρες οφείλεται κατά τον G. Phillips στις θανατηφόρες δόσεις δηλητηρίου που επιβράδυναν την αποσύνθεση του πτώματος. Οπως τονίζει στην μελέτη του ένα από τα κύρια συμπτώματα του Αλεξάνδρου ήταν το σφίξιμο των σιαγώνων (τριγμός) που παρατηρείται και στον τέτανο. Ιατρικά αποδίδεται σε δηλητηρίαση από στρυχνίνη, μία αλκαλοειδή τοξίνη που παράγεται από τον καρπό του φυτού Strychnos Nux Vomica που φυτρώνει στις Ινδίες.
Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές η Ρωξάνη δολοφόνησε στην συνέχεια την δεύτερη σύζυγο του Αλεξάνδρου Στάτειρα μαζί με την αδελφή της και έρριξε τα πτώματά τους σε ένα βαθύ πηγάδι που το σκέπασε με χώμα για να μη αφήσει ίχνη. Η Ρωξάνη δολοφονήθηκε το 310 πΧ στην Αμφίπολη μαζί με τον γυιό της Αλέξανδρο Δ΄ από τον βασιλιά Κάσσανδρο.

ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΟΣ
Η αυτοκρατορία βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση στα τέλη του 324 πΧ. Ο θάνατος του Υφαιστίωνα και μία σοβαρή εξέγερση στην Μεσοποταμία, είχαν κλονίσει το ηθικό του Αλέξανδρου. Αποστράτευσε 11.000 βετεράνους της εκστρατείας και τους έστειλε στην Μακεδονία με επικεφαλής τον στρατηγό Κρατερό που τέθηκε κάτω από τις διαταγές του αντιβασιλέα Αντίπατρου.
Ο τελευταίος διέταξε τον Κρατερό να συγκροτήσει νέο στρατό και να βαδίσει κατά του Αλεξάνδρου που βρισκόταν στην Βαβυλώνα. Ταυτόχρονα αποφάσισε να θέσει οριστικό τέρμα στο πρόβλημα οργανώνοντας μιά συνομωσία με στόχο τον ίδιο τον Αλέξανδρο. Ο Αντίπατρος ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που θα μπορούσε να είχε οργανώσει την δολοφονία του Αλέξανδρου το καλοκαίρι του 323 πΧ.
Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικό Ιουστίνο, ο Αντίπατρος διέταξε τους τρεις γυιούς του Κάσσανδρο, Φίλιππο και Ιόλλα να δηλητηριάσουν τον Αλέξανδρο. Το συνομωτικό σχέδιο ολοκληρώθηκε με την βοήθεια του στρατηγού Μήδειου από την Λάρισσα, στενού φίλου του Αλέξανδρου. Σύμφωνα εξ άλλου με τον Πλούταρχο ο Κάσσανδρος έφθασε στην Βαβυλώνα λίγο ημέρες πριν το μοιραίο γεγονός.
Εκεί όταν είδε μερικούς βάρβαρους να προσκυνούν τον Αλέξανδρο, γέλασε σαρκαστικά. Τότε ο Αλέξανδρος τον άρπαξε από τα μαλλιά και χτύπησε το κεφάλι του στον τοίχο. Από καιρό ο Κάσσανδρος φοβόταν παθολογικά τον Αλέξανδρο. Ακόμα και μετά τον θάνατό του η ψύχωση συνεχίσθηκε. Οταν το 318 πΧ ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Μακεδονίας, επισκέφθηκε τους Δελφούς. Καθώς βάδιζε κάτω από τα αγάλματα των Θεών νόμισε κάποια στιγμή πως είδε την εικόνα του Αλεξάνδρου να ζωντανεύει και κυριεύθηκε από έντονο πανικό.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ
Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ο γνωστός για τις αντιμακεδονικές του θέσεις Αθηναίος πολιτικός Δημοσθένης, δήλωσε πως ο λαός των Αθηνών θα πρέπει να ευχαριστήσει δημόσια τον Ιόλλα επειδή δηλητηρίασε τον Αλέξανδρο και ελευθέρωσε τους Ελληνες από τον βάρβαρο Μακεδονικό ζυγό. Ο Δήμος των Αθηναίων τον εξουσιοδότησε να μεταφέρει τιμητικές ευχαριστίες προς τον Ιόλλα.
Ο Δημοσθένης συμμετείχε στην εξέγερση που ακολούθησε και συντάχθηκε με τον στρατηγό Λεοσθένη στον Λαμιακό πόλεμο κατά των Μακεδόνων. Ενα χρόνο αργότερα ο Δημοσθένης αυτοκτόνησε ρουφώντας μεγάλη ποσότητα μελάνης όταν στρατιώτες της Μακεδονικής φρουράς των Αθηνών επιχείρησαν να τον συλλάβουν.
ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
Η Ολυμπιάδα πληροφορήθηκε τον θάνατο του Αλέξανδρου από κάποιον Αγνοθέμη ο οποίος της αποκάλυψε πως υπεύθυνος ήταν ο Ιόλλας. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο η Ολυμπίάδα δολοφόνησε τον Ιόλλα όταν επέστρεψε στην Μακεδονία και αργότερα άνοιξε τον τάφο του και διασκόρπισε τις στάχτες του στον άνεμο. Παράλληλα θεώρησε ως συνένοχο τον Κάσσανδρο και επιδόθηκε σε σκληρή διαμάχη εναντίον του.
Σύμφωνα με το ανώνυμο ιστορικό έργο "Historia Alexandri Magni" η βασιλομήτωρ Ολυμπιάδα πίστευε πως οι δολοφόνοι του γυιού της ήσαν παρόντες στο μοιραίο συμπόσιο και παρά το γεγονός πώς όλες οι τροφές και τα ποτά είχαν δοκιμασθή για το ενδεχόμενο δηλητηρίου, το κακό δεν αποφεύχθηκε.
Η σαφής μαρτυρία του Ιουστίνου πως ο Αλέξανδρος δηλητηριάσθηκε βασίζεται πιθανόν στην μαρτυρία του Ιερώνυμου όπου γίνεται σαφής αναφορά στην πεποίθηση της Ολυμπιάδας πως ο γυιός της δηλητηριάσθηκε. Ο Ιερώνυμος ήταν ένας απλός στρατιώτης καταγόμενος από την Καρδία της Θράκης. Το έργο του που τελικά απωλέσθηκε, κυκλοφορούσε στα χρόνια του Ιουστίνου αλλά και μισό αιώνα αργότερα όταν γράφηκε από ανώνυμο συγγραφέα η Ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου (Historia Alexandri Magni ).

ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ

Ο στρατηγός Πτολεμαίος γυιός του Λάγου, αναφέρεται από μερικές πηγές σαν ετεροθαλής αδελφός του Αλεξάνδρου. Η μητέρα του Αρσινόη, πρώην παλλακίδα του Φίλιππου, όταν παντρεύτηκε τον Λάγο ήταν έγκυος. Το 333 πΧ πολέμησε στην μάχη της Ισσού. Αργότερα ανακηρύχθηκε Φαραώ της Αιγύπτου με το όνομα Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ. Θεωρείται αξιόπιστος ιστορικός και το απωλεσθέν έργο του χρησίμευσε σαν πηγή στον Αρριανό και Πλούταρχο.
Υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των τελευταίων στιγμών του Αλεξάνδρου τον οποίο υπηρέτησε επικεφαλής της προσωπικής του σωματοφυλακής. Ωστόσο είχε κάθε λόγο να παρουσιάσει τον θάνατο του Αλεξάνδρου ως φυσιολογικό. Αυτός είναι η αιτία για την οποία ο Πλούταρχος περιγράφει ήπια συμπτώματα ασθένειας και σε αντίθεση με άλλους ιστορικούς απορίπτει την εκδοχή της δηλητηρίασης.


ΨΕΥΔΟΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗΣ

Ψευδοκαλλισθένης: Το Ρομάντσο του Αλεξάνδρου. Ο Αλέξανδρος ντυμένος με μεσαιωνική ενδυμασία ρίχνει στην φωτιά μαλλιαρούς δαίμονες. Γαλλική έκδοση 15ου αι.
Τον 2ο πΧ αιώνα γράφηκε στην Αλεξάνδρεια, σε δημώδη Ελληνική γλώσσα, μία μυθιστορηματική βιογραφία του Αλεξάνδρου από άγνωστο συγγραφέα που αναφέρεται ως Καλλισθένης. Το έργο είναι σύμπλεγμα θρύλων και λαϊκών αφηγήσεων για τον Αλέξανδρο, που αναπτύχθηκαν στους χρόνους των Διαδόχων και είχαν πηγή το απωλεσθέν έργο του ιστορικού Καλλισθένη. Το 340 μΧ μεταφράσθηκε στα Λατινικά. Εικονογραφημένες παραλλαγές του έργου κυκλοφόρησαν αργότερα σε πολλές χώρες σε όλη την διάρκεια του μεσαίωνα με ιδιαίτερη απήχηση στις λαϊκές μάζες. Για αιώνες υπήρξε το αγαπημένο ανάγνωσμα των απλοϊκών ανθρώπων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο κείμενο συνυπάρχουν φανταστικά στοιχεία με ιστορικές λεπτομέρειες άγνωστες σε άλλους συγγραφείς. Σήμερα το "Ρομάντσο" ή "Saga του Αλέξανδρου" όπως πολλοί την αποκαλούν, αποτελεί πηγή πραγματικών και φανταστικών γεγονότων που καλύπτουν την ζωή και κυρίως τον θάνατο του Αλεξάνδρου. Ο άγνωστος συγγραφέας αυτού του σημαντικού έργου αποκλήθηκε συμβατικά Ψευδοκαλλισθένης.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΟΣ

Στην ιστοριογραφία του Ψευδοκαλλισθένη ο Αλέξανδρος κατακρημνίζει τον Φαραώ Νεκτάναμπο σε μία χαράδρα. Λίγο πριν ξεψυχίσει ο Νεκτανάμπο εκμυστηρεύεται στον Αλέξανδρο πως είναι πραγματικός του πατέρας. Μετανοιωμένος εκείνος τον μεταφέρει για να τον σώσει αλλά είναι αργά. Ο Νεκτανάμπο, τελευταίος Φαραώ της Αιγύπτου, είχε καταφύγει στην Πέλλα, για να αποφύγει την αιχμαλωσία από τους Πέρσες του Ξέρξη που είχαν εισβάλει στην χώρα του
Σύμφωνα με τον Ψευδοκαλλισθένη ο Αλέξανδρος ήταν ίδιαίτερα κοντός, σχεδόν νάνος με ύψος που δεν ξεπερνούσε το 1.40 μ. Στην Γερμανική παραλλαγή της ιστορίας ο Αλέξανδρος εμφανίζεται σαν βασιλιάς των νάνων (RLF, p.41) και παρέχεται ο υπαινιγμός πως ο μύθος αποτελεί παραλλαγή του Ινδικού έπους Vamana avatara στο οποίο ο νάνος Vishnu κατακτά τις Ινδίες. Το Ρομάντσο του Αλεξάνδρου περιγράφει την εν ζωή θεοποίησή του και δίνει αναλυτική περιγραφή του θανάτου του από δηλητήριο (RLF, p.462).
Ορισμένοι δυτικοί συγγραφείς προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν τα παραπάνω στοιχεία για να υποβαθμίσουν τις Ινδίες. Κάποιοι μάλιστα προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την λατρεία του Skandar στις Ινδίες ως δήθεν προερχόμενη από τον μύθο του Αλεξάνδρου/Iskander ή Sikandar. Αξιοσημείωτο είναι πως το 1941 γυρίσθηκε στην Βομβάη ένα ασπρόμαυρο φίλμ αφιερωμένο στον Αλέξανδρο με τίτλο Sikander και πρωταγωνιστή τον Ινδό ηθοποιό Prithviraj Kapoor. Ηταν η πρώτη κινηματογραφική ταινία με θέμα τον Αλέξανδρο.

Η κινηματογραφική ταινία Sikandar γυρίσθηκε στο Bollywood της Βομβάης
Το Ρομάντσο του Αλεξάνδρου επιβεβαιώνει το γεγονός πως ο Αλέξανδρος είχε στεφθή Φαραώ της Αιγύπτου. Αναγνωρίσθηκε ως επίγειος Θεός και λατρεύτηκε σαν γυιός του Θεού ήλιου Ρα και αγαπημένο παιδί του δημιουργού του σύμπαντος Αμμονα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως ο διαδικός Θεός Αμμον Ρα επισκεπτόταν και γονιμοποιούσε τις συζύγους των Φαραώ (RLF, p.196-197). Κάτι ανάλογο συνέβη με την Ολυμπιάδα που γονιμοποιήθηκε όχι από τον Φίλιππο αλλά από τον Αιγύπτιο Φαραώ Νεκτανάμπο που είχε καταφύγει στην αυλή του Φιλίππου για να γλυτώσει από τους Πέρσες.

Η Βυζαντινή παραλαγή γραφηκε το 1388 μΧ. Καθώς ο Αλέξανδρος επιστρέφει στην Βαβυλώνα μία γυναίκα γενάει ένα παιδί μισο νεκρό και μισό ζωντανό. Τα ανθρώπινα μέλη του είναι νεκρά αλλά τα ζωντανά μέλη έχουν σχήμα τέρατος. Ενας από τους οιονοσκόπους ερμηνεύει το φαινόμενο. Ο Αλέξανδρος θα πεθάνει, αλλά οι διάδοχοί του θα εξακολουθήσουν να κυβερνούν. Τρομαγμένος ο Αλέξανδρος διατάζει να αποτεφρωθή το νεογέννητο τέρας.
Πίσω στην Μακεδονία ο Αντίπατρος στασιάζει και η Ολυμπιάδα ζητάει την βοήθεια του Αλεξάνδρου. Γιά να προλάβει την επέμβασή του ο Αντίπατρος στέλνει στην Βαβυλώνα ένα δηλητήριο τόσο ισχυρό που πρέπει να βρισκεται μέσα σε μολυβένιο δοχείο περιβαλλόμενο από ένα δεύτερο σιδερένιο. Ο Ιόλλας προσφέρε το δηλητήριο στον Αλέξανδρο που πεθαίνει περιποιούμενος από την Ρωξάνη.
Μόλις ο Αλέξανδρος εξέφρασε την τελευταία του επιθυμία με την βοήθεια των Πτολεμαίου, Περδίκα και Λυσίμαχου, μιά παράξενη ομίχλη σκεπάζει τον ουρανό. Ενα λαμπρό αστέρι πέφτει στην θάλασσα κυνηγημένο από έναν αετό. Το άγαλμα του Δία στην Βαβυλώνα ζωντανεύει και περπατάει. Την στιγμή εκείνη το αστέρι βγαίνει πάλι από την θάλασσα ακολουθούμενο από τον αετό.Τότε ο Αλέξανδρος πεθαίνει και το βαλσαμωμένο σώμα του ενταφιάζεται στην Αλεξάνδρεια από τον Πτολεμαίο.
Η Ισπανική παραλλαγή του μύθου γράφηκε γύρο στο 1280 μΧ από τον βασιλιά Αλφόνσο Ι΄ της Καστίλης. Μιά γυναίκα στην Βαβυλώνα γεννάει ένα τέρας κατά το ήμισυ νεκρό και κατά το ήμισυ ζωντανό. Οι οιονοσκόποι προφητεύουν τον θάνατο του Αλεξάνδρου και τους αιματηρούς πόλεμους των διαδόχων. Ο Αντίπατρος σχεδιάζει την δολοφονία του Αλέξανδρου και παρασκευάζει ένα δηλητήριο τόσο ισχυρό που πρέπει να μεταφερθή σε σιδερένιο δοχείο. Ο γυιός του Κάσσανδρος μεταφέρει το δηλητήριο στην Βαβυλώνα και το το παραδίνει στον οινοχόο Ιόλλα.
Ο Αλέξανδρος μόλις αντιλαμβάνεται πως ήπιε δηλητήριο αποπειράται να πνιγή στον Ευφράτη αλλά διασώζεται από την σύζυγό του Ρωξάνη. Στην συνέχεια συντάσσει την διαθήκη του. Την ίδια στιγμή μία βίαιη ανεμοθύελλα και ένας δυνατός σεισμός χτυπάνε την Βαβυλώνα. Ταυτόχρονα πέφτει βαθύ σκοτάδι καθώς σημειώνεται ολική έκλειψη του Ηλίου. Ημιθανής ο Αλέξανδρος δίνει εντολή να βαλσαμωθή και να κατασκευασθή ο τάφος του στην Αλεξάνδρεια. Αμέσως μετά πεθαίνει. Το μουμιοποιημένο του σώμα μεταφέρεται στην Αίγυπτο μέσα σε ολόχρυσο φέρετρο που το σέρνουν 100 μαύρα άλογα.
Η Ολανδική παραλλαγή που γράφηκε γύρο στο 1260 μΧ στην Φλάνδρα από τον μοναχό Jacob van Maerlant περιέχει παράδοξα γεγονότα. Ο Αλέξανδρος ανακοινώνει πως ο κόσμος είναι πολύ μικρός γι' αυτόν και σχεδιάζει την κατάκτηση εξωγήϊνων βασιλείων. Σε αντίδραση αυτής της παρανοϊκής συμπεριφοράς εξυφαίνεται στην κόλαση συνομωσία εναντίον του. Τα σκοτεινά πλάσματα του κάτω κόσμου παρασκευάζουν ένα θανατηφόρο δηλητήριο και το στέλνουν στον Αντίπατρο.
Στο μεταξύ ο Αλέξανδρος εξαπολύει εκστρατεία στην έρημο της Ινδίας σε συμμαχία με τον βασιλέα Πώρο και φθάνει σε χώρες που δεν τις έχει δει μάτι ανθρώπου, ούτε Θεού. Εκεί δύο δέντρα, τα δέντρα του ήλιου και της σελήνης ψιθυρίζουν τον επερχόμενο θάνατό του. Τρομαγμένος ο Αλέξανδρος δωροδοκεί τους στρατιώτες του να μη διαδόσουν τήν δυσάρεστη είδηση.